Çeliklerin Renklerle Tanımlanması
Çeliklerin renklerle sınıflandırılması, özellikle ısıl işlem görmüş çeliklerin sertlik ve sıcaklık özelliklerini
belirlemek amacıyla kullanılan geleneksel ancak etkili bir yöntemdir. Bu yöntem, çeliğin yüzeyinde
oluşan oksit tabakasının rengine dayanır ve uygulanan sıcaklık derecesiyle doğrudan ilişkilidir.
Çeliklerde Renk Sınıflandırması Neden Önemlidir?
Isıl işlem sırasında belirli sıcaklıklara maruz kalan çeliklerin yüzeyinde ince bir oksit tabakası oluşur. Bu
tabaka, çeliğin:
• Sertleştirilme sıcaklığına
• Isıl işlem sürecine
• Yüzey yapısına
dair bilgi verir.
Renkle tanımlama, üretim sonrası kontrol ve kalite süreçlerinde görsel bir rehber görevi görür.
Isıl İşlem Sonrası Oksit Renkleri Ne Anlama Gelir?
Renk Grupları ve Anlamları
Soğuk Renkler (Mavi, Yeşil)
• Anlamı: Düşük sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmıştır.
• Yüzey: İnce oksit tabakası
• Kullanım: Hafif yüklü, yüksek hassasiyetli parçalar
Sıcak Renkler (Sarı, Kahverengi, Kırmızı)
• Anlamı: Yüksek sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmıştır.
• Yüzey: Kalın oksit tabakası
• Kullanım: Yüksek mukavemet gereken parçalarda tercih edilir
Parlak Renkler (Gri, Gümüş, Parlak Sarı)
• Anlamı: Çok ince oksit tabakası oluşmuştur.
• Yüzey: Parlak ve düzgün
• Kullanım: Estetik ve yüzey dayanımı istenen ürünlerde
Renk Yaklaşık Sıcaklık (°C) Yorum
Açık Sarı 220°C Çok ince oksit tabakası, düşük sertlik
Koyu Sarı 240°C Yüzey sertliği artmaya başlar
Kahverengi 260°C Orta düzeyde sertleşme
Mor 280°C Yüksek yüzey sertliği
Mavi 300°C Dayanıklılık ön planda
Koyu Mavi 320°C Daha kalın oksit tabakası
Gri / Gümüş >350°C Aşırı sıcaklık, yumuşama başlar
Renklerle Çelik Sertlik Kontrolü Nerede Kullanılır?
• Isıl işlem fırınlarında kalite kontrol
• CNC ve torna üretim süreçlerinde sertlik kontrolü
• Küçük seri üretimlerde manuel sıcaklık takibi
• Kaynak ve yüzey işlemlerinde optimum sıcaklık belirleme
Sonuç
Çeliklerin renklerle tanımlanması, özellikle düşük ve orta ölçekli üretimlerde, görsel olarak hızlı sertlik
analizi ve ısıl işlem kontrolü sağlamada etkili bir yöntemdir. Bu teknik, ısıl işlem kalitesinin takibinde
mühendislik süreçlerine katkı sağlar.